Οι εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 διεξάγονται σε κλίμα παγκόσμιας αβεβαιότητας και ανασφάλειας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ενεργειακή κρίση, η κρίση ακρίβειας, η κλιματική κρίση, η πανδημία συνθέτουν ένα πολύπλοκο σκηνικό πολιτικών και κοινωνικών αδιεξόδων: είναι τα αδιέξοδα του νεοφιλελευθερισμού. Η ανεξέλεγκτη λειτουργία των αγορών όχι απλώς δεν μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα, είναι το ίδιο το πρόβλημα.
[…]
Η κρίση ακρίβειας όχι μόνο δεν αντιμετωπίζεται αλλά αντίθετα η κυβέρνηση την τροφοδοτεί με την επιδότηση της αισχροκέρδειας των μεγάλων εταιριών ενέργειας και με την άρνησή της να παρέμβει αποφασιστικά για τον έλεγχο των καρτέλ. Οι πραγματικοί μισθοί και η αγοραστική δύναμη εργαζομένων και μικρομεσαίων μειώνεται. Η αγορά εργασίας απορρυθμίζεται.
[…]
Στο νέο παραγωγικό μοντέλο κεντρικό ρόλο έχει η αύξηση των μισθών, που μπορεί να γίνει κινητήρας βιώσιμης ανάπτυξης, αν συνοδευτεί από τη χρηματοδότηση της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας και την υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας σε όλα τα πεδία της οικονομίας, από την πρωτογενή και τη δευτερογενή παραγωγή μέχρι τις υπηρεσίες. Με τον τρόπο αυτό, η ενίσχυση της μισθωτής εργασίας αναβαθμίζει τη θέση της ελληνικής οικονομίας στον διεθνή καταμερισμό της εργασίας και την αλυσίδα παραγωγής αξίας.
Αυτό το νέο παραγωγικό μοντέλο είναι σύμφυτο με τη στρατηγική για την ενεργειακή μετάβαση στο νέο περιβάλλον της κρίσης, με μια νέα αντίληψη για τα κοινά -εκτός αγοράς- αγαθά, την περιβαλλοντική προστασία, τη ριζοσπαστική μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και των δημόσιων υπηρεσιών αλλά και την εμπέδωση της δημοκρατίας και του κοινωνικού ελέγχου της εξουσίας σε όλες τις πτυχές της κρατικής λειτουργίας. Βιώσιμη ανάπτυξη, ισχυρό κοινωνικό κράτος και δημοκρατικός κοινωνικός έλεγχος όχι απλώς δεν αναδεικνύονται σε έννοιες ασύμβατες αλλά προϋποθέτουν η μία την άλλη. Και έτσι το σύνθημά μας, ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΠΑΝΤΟΥ, αποκτά σάρκα και οστά. Γίνεται ο νέος μεγάλος στόχος για την ελληνική κοινωνία.
[…]
Ενδυνάμωση της ικανότητας του κράτους στον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση ολοκληρωμένων δημόσιων πολιτικών. Το κράτος για να προωθήσει τη βιώσιμη ανάπτυξη πρέπει να αναβαθμιστεί, ώστε να μπορεί να λαμβάνει παραγωγικές πρωτοβουλίες, να ανακτά έδαφος από τον ιδιωτικό τομέα και να συμβιώνει ισότιμα και παραγωγικά με την κοινωνική οικονομία
Εφαρμογή της πολυεπίπεδης και συμμετοχικής διακυβέρνησης. Υλοποίηση πολιτικών συγκράτησης του πληθυσμού στην ύπαιθρο και αντιμετώπισης της δημογραφικής κρίσης. Αξιοποίηση των διαθέσιμων κονδυλίων για την ολοκλήρωση περιφερειακών και τοπικών υποδομών και τη στήριξη της αγροτικής παραγωγής
Στήριξη ενός πολυετούς προγράμματος επενδύσεων, που θα στοχεύει στην ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης, στην αναβάθμιση των επενδυτικών προοπτικών της οικονομίας και στη μείωση της ανεργίας.
[…]
Η προστασία του περιβάλλοντος και η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης αποτελούν κεντρικό στοιχείο της προγραμματικής πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και οι συναφείς δημόσιες πολιτικές διατρέχουν οριζόντια την προτεινόμενη κυβερνητική πολιτική. Καταστατική αρχή μας είναι ότι δεν νοείται βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς συγκροτημένη πολιτική για το περιβάλλον και χωρίς διαφάνεια και ισότητα στην εφαρμογή των κανόνων.
Η Πολιτεία, μέσω του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ανακτά το συντονισμό και την υλοποίηση της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής, ιδίως σε θέματα χωροταξίας/πολεοδομίας, προστασίας της βιοποικιλότητας, περιβαλλοντικής αδειοδότησης, επιθεώρησης και ελέγχου και Κλιματικής Ανθεκτικότητας και Προσαρμογής
Κατοχυρώνουμε τον δημόσιο χαρακτήρα όλων των υπηρεσιών νερού και γενικά της διαχείρισης υδατικών πόρων
Καταργούμε τον αντιπεριβαλλοντικό ν.4685/2020 και όλες τις ρυθμίσεις που κατακερματίζουν το καθεστώς προστασίας προστατευόμενων περιοχών (π.χ. άρθρο 218 ν.4782/2021). Επανασυστήνουμε τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών με μόνιμο προσωπικό, πόρους, συμμετοχική διακυβέρνηση
Ολοκληρώνουμε τους Δασικούς Χάρτες, το Κτηματολόγιο και τα Προεδρικά Διατάγματα των περιοχών Natura 2000, χωρίς κενά και εξαιρέσεις, για να ισχύουν και να εφαρμόζονται οι ίδιοι κανόνες για όλους
Επεκτείνουμε το Εθνικό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών, ώστε τουλάχιστον το 30% της χερσαίας έκτασης και το 30% της θαλάσσιας έκτασης να εντάσσονται σε καθεστώς προστασίας. Τουλάχιστον 10% των χερσαίων και 10% των θαλάσσιων εκτάσεων θα εντάσσονται σε καθεστώς αυστηρής προστασίας
Εκπονούμε Πρόγραμμα Αποκατάστασης Οικοσυστημάτων, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ, για την προστασία της βιοποικιλότητας και την ενίσχυση της κλιματικής ανθεκτικότητας
Ολοκληρώνουμε τα Περιφερειακά Σχέδια Προσαρμογής στην Κλιματική Κρίση και τα Σχέδια Ασφάλειας Νερού σε όλη τη χώρα. Εκπονούμε Σχέδια Διαχείρισης Ξηρασίας
Ολοκληρώνουμε την αναθεώρηση των Σχεδίων Λεκανών Απορροής Ποταμού και των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας και χαράσσουμε νέα υδατική πολιτική, προσανατολισμένη στις νέες ανάγκες της πράσινης μετάβασης
Κατοχυρώνουμε, χρηματοδοτούμε και διασφαλίζουμε την πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό και υποδομές αποχέτευσης για όλους. Εφαρμόζουμε και εποπτεύουμε πολιτικές τιμολόγησης για τις υπηρεσίες νερού, που θα είναι κοινωνικά δίκαιες, διαφανείς και βιώσιμες, με υποχρεωτικό πλαφόν απέναντι σε υπέρογκες αυξήσεις
Εκπονούμε και εφαρμόζουμε, σε συνεργασία με την Αυτοδιοίκηση, ολοκληρωμένα σχέδια για τη βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας και τη μείωση της αέριας ρύπανσης, με έμφαση στα μεγάλα αστικά κέντρα και τις μητροπολιτικές περιοχές (Αθήνα-Θεσσαλονίκη)
Ολοκληρώνουμε τα χωροταξικά και πολεοδομικά σχέδια σε όλη τη χώρα, με αποτύπωση του σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης και αποκλεισμό εξαιρέσεων και αποσπασματικών εξυπηρετήσεων. Με την ολοκλήρωση του σχεδιασμού, καταργούμε την εκτός σχεδίου δόμηση, εφόσον θα υπάρχουν παντού προβλέψεις για τις χρήσεις γης και τους όρους αυτών, και αναθεωρείται όλο το πλαίσιο του χωροταξικού σχεδιασμού, με κατάργηση των ad hoc εξαιρέσεων και επιμέρους αποσπασματικών ειδικών εργαλείων
Κωδικοποιούμε την πολεοδομική νομοθεσία και συστήνουμε παρατηρητήρια δόμησης με ψηφιακές υποδομές, ώστε να αποκλείεται κάθε αυθαιρεσία
Ολοκληρώνουμε τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό
Προωθούμε την Κυκλική Οικονομία, τη διαχείριση απορριμμάτων και την ανακύκλωση, με ενίσχυση του ρόλου και της ευθύνης των ΟΤΑ, διαφανή τιμολογιακή πολιτική, κινητροδότηση της υποχρεωτικής πλήρους διαλογής στην πηγή, κατάργηση του τέλους ταφής, ενίσχυση πολιτικών πρόληψης. Αναθεωρούμε τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων και τους Περιφερειακούς Σχεδιασμούς, με βάση τις αρχές της πρόληψης και της διαλογής στην πηγή, ενισχύουμε τους Δήμους για να ανταποκριθούν στις νέες υποχρεώσεις, ακυρώνουμε τη στρατηγική καύσης και διαφυλάσσουμε τον δημόσιο χαρακτήρα στη διαχείριση απορριμμάτων
Διακόπτουμε τις διαδικασίες και προσπάθειες ιδιωτικοποίησης στη διαχείριση νερού, αποχέτευσης και διαχείρισης απορριμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη (π.χ. Διαγωνισμοί ΣΔΙΤ)
Αποκαθιστούμε τη διαφάνεια και τους ευρωπαϊκούς κανόνες στην ανακύκλωση και αποδίδουμε όλους τους πόρους στην πραγματική ανακύκλωση και τους Δήμους
Ενισχύουμε, με εξειδικευμένο προσωπικό, υποδομές και εκπαίδευση, όλες τις υπηρεσίες περιβάλλοντος, και ιδιαίτερα αυτές που είναι επιφορτισμένες με τον έλεγχο τήρησης της δασικής, περιβαλλοντικής και πολεοδομικής νομοθεσίας
Αποκαθιστούμε του ευρωπαϊκό κεκτημένο στον περιβαλλοντικό έλεγχο και το πλαίσιο αδειοδοτήσεων, μεταξύ άλλων και στον τομέα των εξορύξεων χρυσο.
[…]
Εκτός από τα άμεσα μέτρα που αναφέρονται στο πρόγραμμα των 50 ημέρων, για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και την ανάσχεση της ενεργειακής φτώχειας, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ προτείνει μια ενεργειακή και κλιματική πολιτική συνολικά διαφορετική από την εφαρμοζόμενη σήμερα.
Η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει στόχο την εξασφάλιση της πρόσβασης σε καθαρή ενέργεια για όλες/όλους, τη μείωση της ενεργειακής φτώχειας, την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας αλλά και την επιτάχυνση της πορείας προς την κλιματική ουδετερότητα, με την Πολιτεία να αναλαμβάνει την ευθύνη για την πράσινη ενεργειακή μετάβαση χωρίς αποκλεισμούς.
Ανακτούμε τον δημόσιο έλεγχο στη ΔΕΗ και την αξιοποιούμε για τη μείωση του κόστους ρεύματος, την αλλαγή ενεργειακού μείγματος και το σπάσιμο του καρτέλ ενέργειας
Ενισχύουμε τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και τον εποπτικό και ελεγκτικό ρόλο της Πολιτείας στον ενεργειακό τομέα, και ιδίως στις υποδομές, που αποτελούν φυσικά μονοπώλια
Αναθεωρούμε τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας (Targetmodel) με στόχο: α) την αποσύνδεση της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές φυσικού αερίου ή άλλων ακραίων τιμών καυσίμων, β) τον έλεγχο του ποσοστού κέρδους, γ) τη μείωση ρυθμιζόμενων χρεώσεων τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος και δ) δεσμευτικό ποσοστό για διμερή και προθεσμιακά συμβόλαια
Εφαρμόζουμε αυστηρούς ελέγχους στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού και αυστηροποιούμε τις κυρώσεις για έλλειψη διαφάνειας και ορθής ενημέρωσης των καταναλωτών
Αναθεωρούμε τον Κλιματικό Νόμο, με νέο στόχο κλιματικής ουδετερότητας έως το 2045, την καθιέρωση συμμετοχικής διακυβέρνησης και διεπιστημονικής αξιολόγησης προόδου και πρότασης μέτρων, καθώς και με ειδικές προβλέψεις για την εργασιακή μετάβαση πληττόμενων κλάδων και την πρόσβαση σε καθαρή και προσιτή ενέργεια
Εκπονούμε νέο εθνικό σχεδιασμό για την Ενέργεια και το Κλίμα, με στόχο την ομαλή απεξάρτηση της χώρας από όλα τα ορυκτά καύσιμα (και από το φυσικό αέριο) με ενεργειακή ασφάλεια και όχι με μονομερή παύση του λιγνίτη και με έμφαση στα έξυπνα δίκτυα, σε νέες τεχνολογίες, αποθήκευση ενέργειας, ηλεκτροκίνηση για τις δημόσιες μεταφορές, τους εμπορικούς στόλους, και τα νοικοκυριά
Απεμπλεκόμαστε από την πολιτική εξόρυξης υδρογονανθράκων, με μη ανανέωση αδειών έρευνας και εκμετάλλευσης και μη παραχώρηση νέων περιοχών
Ολοκληρώνουμε το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ, με ενισχυμένα κριτήρια για την προστασία της βιοποικιλότητας, με ελάχιστες ζώνες αποκλεισμού με βάση τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, τις περιοχές που ικανοποιούν τα κριτήρια των «Περιοχών Άνευ Δρόμων», τα τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Καθορισμός περιοχών προτεραιότητας για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, με κριτήριο και το κόστος ανάπτυξης δικτύων και υποδομών αποθήκευσης και με την προτεραιοποίηση έργων αυτοπαραγωγής και ενεργειακών κοινοτήτων.
Ολοκληρώνουμε τα Σχέδια Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων, προωθούμε τον εξηλεκτρισμό στις μεταφορές και τις πράσινες δημόσιες μεταφορές. Σχεδιάζουμε νέα προγράμματα προώθησης της ηλεκτροκίνησης, με ισχυρά κίνητρα για μικρά και μεσαία εισοδήματα
Για τις λιγνιτικές περιοχές, δεσμευόμαστε για τον καταλυτικό ρόλο της πολιτείας, που θα εγγυάται τη δίκαιη μετάβαση, συμμετοχικές διαδικασίες, αύξηση των διαθέσιμων πόρων, επαναπόδοση των εκτάσεων, εκτεταμένο πρόγραμμα δημοσίων έργων και εξοικονόμησης ενέργειας, στήριξη των ανέργων και των ΜμΕ, υλοποίηση επενδυτικών προτάσεων που αφορούν στην παραγωγική βάση της περιοχής, με έμφαση στον πρωτογενή τομέα
Προωθούμε τις ενεργειακές κοινότητες και την αυτοπαραγωγή/αυτοκατανάλωση, με στόχο τουλάχιστον το 50% των νέων αδειών να αφορά ενεργειακές κοινότητες και αυτοπαραγωγή
Προωθούμε Εμβληματικές Παρεμβάσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας σε κατοικίες, δημόσια κτίρια, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, επαγγελματική στέγη, τουρισμό, με προϋπολογισμό τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ τον χρόνο
Εξασφαλίζουμε προτυποποίηση των τιμολογίων και διαφάνεια στον υπολογισμό των χρεώσεων, καθώς και ενδελεχή ενημέρωση των καταναλωτών για τις διαθέσιμες επιλογές
Αναθεωρούμε το πλαίσιο ανάπτυξης των θαλάσσιων ΑΠΕ, με στόχο την προώθηση της καινοτομίας και τη συμβατότητα με το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό
Επιταχύνουμε την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, με κριτήρια την ενεργειακή ασφάλεια και το κόστος, προωθώντας και υποδομές υπό δημόσιο έλεγχο ή/και με πρωτοβουλία της ΔΕΗ που θα λειτουργεί σε αυτό το πλαίσιο
Διαφυλάσσουμε και αποκαθιστάμε τον δημόσιο έλεγχο στα ΕΛΠΕ και προωθούμε τον στρατηγικό αναπροσανατολισμό τους στην κατεύθυνση εξυπηρέτησης της ενεργειακής μετάβασης
Στηρίζουμε αυστηρούς ελέγχους και προληπτική εποπτεία στο Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, για τον εντοπισμό και επιβολή προστίμων σε καταχρηστικές συμπεριφορές από ισχυρούς παίκτες
[…]
Ειδικά προγράμματα στήριξης του ενεργειακού κόστους της βιομηχανίας, με ολοκληρωμένα και στοχευμένα μέτρα για τον εκσυγχρονισμό και την απανθρακοποίηση των ενεργοβόρων βιομηχανιών στην κατεύθυνση της ενεργειακής ουδετερότητας, τη στήριξη των βιομηχανιών βιώσιμης και έξυπνης κινητικότητας, την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και την εξασφάλιση επαρκούς και διαρκούς εφοδιασμού με ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα σε ανταγωνιστικές τιμές
[…]
Εξειδικευμένο σχέδιο πράσινης μετάβασης των ΜμΕ και προώθησης της κυκλικής οικονομίας (π.χ. βιομηχανία ανακύκλωσης και αντιρρύπανσης, βιομηχανία ΑΠΕ και αποθήκευσης, ηλεκτροκίνηση, νέα και δευτερογενή υλικά)
[…]
Για την ανάπτυξη του τουρισμού απαιτείται σήμερα ένα νέο, βιώσιμο, διαφοροποιημένο και ποιοτικά ανώτερο τουριστικό μοντέλο, που θα βασίζεται και θα αναδεικνύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, με ουσιαστική ανάδειξη και ενίσχυση ειδικών μορφών τουρισμού.
[…]
Χωροταξικός σχεδιασμός- βιώσιμος τουρισμός
o Ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό
[…]
Εισαγωγή ισχυρών περιβαλλοντικών κριτηρίων στην κατάταξη των καταλυμάτων
[…]
Ανασχεδιασμός του αναπτυξιακού μοντέλου στα νησιά, με έμφαση στη βιώσιμη, αειφόρο ανάπτυξη και τον πρωτογενή τομέα.
[…]
Στήριξη, σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, της βιωσιμότητας της ποντοπόρου ναυτιλίας, με σκοπό την ομαλή διαδικασία συμμόρφωσης με τους νέους περιβαλλοντικούς περιορισμούς για μείωση ρύπων
[…]
Η επέλαση της κλιματικής αλλαγής/κρίσης, οξύνει τη σφοδρότητα, αλλά και τη συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων, με συνέπεια φυσικές καταστροφές, οι οποίες αποτελούν ένα σοβαρό παγκόσμιο πρόβλημα. Ειδικά το μεσογειακό οικοσύστημα είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στις συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής. Έτσι, στις νέες συνθήκες και στην πατρίδα μας, απαιτείται ένα νέο, σύγχρονο σύστημα Πολιτικής Προστασίας.
Με το κυβερνητικό του πρόγραμμα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεσμεύεται για:
Δημιουργία Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας (σχετική πρόταση νόμου ΣΥΡΙΖΑ, κατατεθείσα στη Βουλή την 27/11/2019)
Σαφή καταγραφή αρμοδιοτήτων των εμπλεκόμενων φορέων
Έμφαση σε πολιτικές ΠΡΟΛΗΨΗΣ και όχι μόνον καταστολής
Συνεργασία Πυροσβεστικού Σώματος και Δασικών υπηρεσιών, με ταυτόχρονη ενίσχυσή τους σε προσωπικό και μέσα
Επέκταση της αντιπυρικής περιόδου, πέραν του 6μήνου
Σταδιακή ομογενοποίηση του προσωπικού του Πυροσβεστικού Σώματος (μόνιμοι, πενταετείς και εποχικοί). Κάλυψη των οργανικών κενών του Πυροσβεστικού Σώματος
Άμεσες προσλήψεις στις αποψιλωμένες από προσωπικό Δασικές Υπηρεσίες
[…]