[…] Προφανώς υπάρχουν προοπτικές στην περιοχή, αλλά απαιτείται μια εντελώς διαφορετική πολιτική που αφορά κατ’ αρχήν στην αναπροσαρμογή του παραγωγικού μοντέλου και διεύρυνση της παραγωγικής βάσης. Η διεύρυνση αφορά κατά προτεραιότητα τον πρωτογενή τομέα, τον εκσυγχρονισμό και την εξωστρέφεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων υφιστάμενων και νέων και βεβαίως την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής. Η Π.Ε. Φλώρινας συνορεύει με δυο χώρες, διαθέτει έξι λίμνες, ιδιαίτερη φυσική, οικιστική και πολιτιστική φυσιογνωμία, εξαιρετικά προϊόντα, χιονοδρομικό κέντρο, κ.α.
Προς τούτο δεσμευόμαστε για ανακατεύθυνση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, του Αναπτυξιακού νόμου, προκειμένου να υπάρχουν οι πόροι για αυτήν την πολιτική […]
το αποκορύφωμα ήταν η πρόχειρη, βεβιασμένη και χωρίς σχέδιο εξαγγελία απολινγιτοποίησης, η οποία όχι μόνο δεν συνοδεύτηκε από κανένα μέτρο αντιστάθμισης των επιπτώσεών της, αλλά δεν πραγματοποιήθηκαν και στοιχειώδη έργα και δράσεις, όπως έργα ΑΠΕ, ΕΚΟΙΝ, αναβάθμιση του δικτύου ώστε να αντιμετωπιστεί η έλλειψη διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου, η έλλειψη ολοκλήρωσης χωροταξικού σχεδιασμού για την Περιφέρεια, για τις ΑΠΕ, καθώς και τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ) στις ζώνες απολιγνιτοποίησης, η αποκατάσταση και επαναπόδοση εδαφών στην τοπική κοινωνία και στον πρωτογενή τομέα […] Ζήσαμε μια ενεργειακή κρίση ακρίβειας, η οποία οφείλεται στην αισχροκέρδεια, σε πολιτικές που επέτρεπαν σε καθετοποιημένους παραγωγούς να σωρεύουν κέρδη σε μια αγορά χωρίς έλεγχο και εποπτεία, που δημιουργήθηκαν καρτέλ, εναρμονισμένες πρακτικές κτλ. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση της ΝΔ, όχι μόνο δεν έβαλε κανόνες αλλά συνέχισε να επιδοτεί την ακρίβεια με τα λεφτά των πολιτών. Τα υπερκέρδη των ενεργειακών εταιρειών και των διυλιστηρίων σήμερα υπολογίζονται το ελάχιστο σε 7 δις και η χώρα καταγράφει θλιβερή πρωτιά στο κόστος της ενέργειας, στα καύσιμα, στον ενεργειακό πληθωρισμό.
Μέσα σε αυτό το δυσβάσταχτο για την ελληνική κοινωνία και οικονομία πλαίσιο, ιδιωτικοποιείται η ΔΕΗ και έχοντας απωλέσει τον κοινωνικό και αναπτυξιακό της ρόλο, ηγείται της κερδοσκοπίας και αναδεικνύεται «πρωταθλήτρια» υπερκερδών, με χρυσές αμοιβές και μπόνους εις βάρος των καταναλωτών. Ενώ θα μπορούσε λόγω της δεσπόζουσας θέσης της στην αγορά, να κρατάει χαμηλά τις τιμές και να μην συμμετέχει σε φαινόμενα χειραγώγησης τιμών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Επομένως, βεβαίως και εμμένουμε στην πρότασή μας, το δημόσιο να ανακτήσει τον έλεγχο στη ΔΕΗ κρατώντας το 51% των μετοχών.[…] Σε κάθε περίπτωση όμως το 51%, που δίνει την πλειοψηφία στο δημόσιο, αφορά και στο σχεδιασμό και ανάπτυξη της ΔΕΗ, εάν δηλαδή στραφεί σε έργα ΑΠΕ, αποθήκευσης, καινοτομίες, κ.α. Κυρίως όμως το ελληνικό δημόσιο έχει ένα εργαλείο άσκησης ενεργειακής πολιτικής που σε περιόδους κρίσης μπορεί να αποσοβήσει τους κινδύνους για την κοινωνική πλειοψηφία, να προωθήσει την ενεργειακή δημοκρατία, να αποτρέψει την ενεργειακή φτώχεια.
Για όλους τους παραπάνω λόγους διαφωνούμε με τον κ. Ανδρουλάκη και επιθυμούμε μια ΔΕΗ δημόσια […] Είναι φανερό ότι η απολιγνιτοποίηση ήταν το πρόσχημα. Αυτό που έγινε στην πραγματικότητα, ήταν η δέσμευση της χώρας έτι περαιτέρω στο φυσικό αέριο, ικανοποιώντας τα συμφέροντα του lobby του φυσικού αερίου και αδιαφορώντας πλήρως για τα συμφέροντα των λιγνιτικών περιοχών. Υπενθυμίζουμε για ακόμα μια φορά ότι το φυσικό αέριο είναι ορυκτό καύσιμο. Αν μιλάμε για πράσινη μετάβαση, έπρεπε να μιλάμε για απανθρακοποίηση.
Απαιτείται μελέτη, προσοχή και τεκμηρίωση για το μείγμα καυσίμου τα επόμενα χρόνια. Η αναθεώρηση του ΕΣΕΚ θα δώσει την απάντηση, η οποία θα βασιστεί σε απόλυτα επιστημονικά δεδομένα. Όπως είχαμε πει στην περίοδο της κρίσης, προφανώς θα μπαίνει και ο λιγνίτης στο ενεργειακό μείγμα και όσες λιγνιτικές μονάδες έχουν ακόμα άδεια να μπαίνουν περισσότερο στο σύστημα. Η πρότασή μας ήταν για 20%, ενώ βλέπουμε ότι η ΝΔ βάζει μόνο 8%. Θέλω να επισημάνω ότι η λιγνιτική μονάδα της Μελίτης, που είναι η πιο σύγχρονη μονάδα μετά την Πτολεμαΐδα 5, μπαίνει ακόμα λιγότερο.
Σε ότι αφορά στην πράσινη μετάβαση είμαστε υπέρ, υπό τον όρο να ικανοποιούνται τρεις προϋποθέσεις: Ενεργειακή επάρκεια, χαμηλό ενεργειακό κόστος και αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων για τους άμεσα και έμμεσα πλητόμμενους […] Παρόλο που για τους στόχους της δίκαιης μετάβασης υπάρχει συμφωνία της παγκόσμιας πολιτικής ηγεσίας, υπάρχει το επίδικο του αν θα είναι δίκαιη μετάβαση και ποιους θα ωφελήσει.
Για εμάς η μετάβαση σημαίνει συμμετοχή και διάχυση του οφέλους στις τοπικές κοινωνίες. Προκρίνουμε την ενεργειακή δημοκρατία και τον πλουραλισμό της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Έχουμε αναλυτικό σχέδιο στο πρόγραμμά μας για τη δίκαιη μετάβαση. Ωστόσο ενδεικτικά αναφέρω:
Το 50% των νέων αδειών αφορά Ενεργειακές Κοινότητες κοινωφελείς ή μη, έργα μικρής κλίμακας, έργα αυτοπαραγωγής, αγροφωτοβολταϊκά, κ.α. Προφανώς με διασφάλιση φυσικού και ηλεκτρικού χώρου.
Στήριξη και προώθηση των τηλεθερμάνσεων. Όλη η Ευρώπη επενδύει σε τηλεθέρμανση-τηλεψύξη και η ΝΔ κάνοντας βουτιά στο παρελθόν, ακύρωσε το έργο τηλεθέρμανσης της Φλώρινας για να φέρει φ.α. για θέρμανση.
Καθολικό Πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» στις λιγνιτικές περιοχές, με γενναία χρηματοδότηση και απόλυτη προτεραιότητα σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα που θα καλύπτει το σύνολο των κτιρίων κατοικιών και επαγγελματικών χώρων και το σύνολο των δημοσίων κτιρίων.
Σε κάθε περίπτωση θεσμοθετούμε ρήτρα μηδενικού ελλείμματος ρυθμών ανάπτυξης και θέσεων εργασίας στις λιγνιτικές περιοχές. Η πολιτεία οφείλει να αποδώσει στις λιγνιτικές περιοχές το ΑΕΠ και τις θέσεις εργασίας που τους στερεί η απολιγνιτοποίηση. Προβλέπουμε άμεσα μέτρα και πρόνοιες για τους νέους ανέργους και τις ΜμΕ. Προτείνουμε ρύθμιση χρεών και διαγραφή μέρους της οφειλής για όσους έχουν επενδύσει σε μηχανήματα ή εξοπλισμό. Έκτακτο κοινωνικό επίδομα στους ανέργους.