Category: ΑΠΕ

300 – Μ.Παπαδόπουλος – ΝΔ

provide an attachment id!

[…] Έχουν εΕασφαλιστεί πόροι που ξεπερνούν το 1 δισ ευρώ για
τη χρηματοδότηση δράσεων που επικεντρώνονται σε νέες
ποιοτικέε θέσεις εργασίας παραγωγή πράσινης και φθηνής
ενέργειας και αξιοποίηση της γης με πρωτοπόρες χρήσεις που
θα εξασφαλίσουν προστιθέμενη αξία στα προϊόντα της δυτικής Μακεδονίας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Ζώνη Καινοτομία που
αναπτύσσεται με το Επιστημονικό Τεχνολογικό Πάρκο Πανεπιστημίου
όπου προβλέπεται η πρώτη πιλοτική μονάδα παραγωγής Πράσινου Υδρογόνου

302 – Κ.Μητσοτάκης – ΝΔ

provide an attachment id!

[…]Ο στόχος και το όραμά μας
για την επόμενη τετραετία είναι ο πλούτος αυτός να μεγαλώσει
και να προέλθει και από περισσότερους παραγωγικούς
τομείς πέραν των παραδοσιακά ισχυρών αγορών
των ακινήτων της ναυτιλίας και του τουρισμού Η έμφαση
δίνεται πλέον στην πράσινη μετάβαση και τις ΑΠΕ στην
υψηλή τεχνολογία στις Βιοεπιστήμες στον πρωτογενή τομέα
στη μεταποίηση σε τομείς με υψηλή προστιθέμενη
αξία όχι μόνο για την οικονομία αλλά για την ποιότητα
ζωής της κοινωνίας συνολικά Μέσα στα επόμενα τέσσερα
χρόνια λοιπόν να περιμένουμε περισσότερα βιομηχανικά
και τεχνολογικά πάρκα στη χώρα νέα έργα παραγωγής
αποθήκευσης και διανομής ανανεώσιμων πηγών
ενέργειας νέες καινοτόμες πρωτοβουλίες σε έρευνα και
ανάπτυξη Και όλα αυτά θα δημιουργήσουν νέες καλύτερα
πληρωμένες θέσεις εργασίας και θα συμβάλουν στην
αύξηση του εθνικού εισοδήματος […]

310 – Γ.Παπανδρέου – ΠΑΣΟΚ

provide an attachment id!

[…] Η κυβέρνηση της ΝΔ και ο κ. Μητσοτάκης, παραδίδουν εθνικό πλούτο στα χέρια λίγων ισχυρών οικονομικών ομίλων. Τα όσα συμβαίνουν στον τομέα της ενέργειας είναι απολύτως χαρακτηριστικά της κατάστασης που επικρατεί. Δεν είναι μόνο η ακρίβεια που πληρώνουν ακριβά οι πολίτες, με την ενεργειακή φτώχεια να κυριαρχεί στην καθημερινή ζωή, είναι και το γεγονός ότι, η κυβέρνηση πριμοδοτεί τους ίδιους ενεργειακούς ομίλους με τις οικονομικές ενισχύσεις που υποτίθεται ότι έχουν στόχο να ελαφρύνουν τους πολίτες αλλά τελικά καταλήγουν στα ταμεία των ενεργειακών εταιριών.

Και το ειρωνικό στοιχείο της ιστορίας, παρέδωσε ακόμη και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, στα χέρια τους. Τον εθνικό μας πλούτο, τον κοινό μας πλούτο. Στερώντας ουσιαστικά το δικαίωμα από τους πολίτες να γίνουν οι ίδιοι και με οικονομικό όφελος, παραγωγοί ενέργειας. Οι ρυθμίσεις που έφερε στη Βουλή δέκα μέρες πριν την προκήρυξη εκλογών, θολώνουν ακόμη περισσότερο το τοπίο στον τομέα αυτόν, παρά την υποτιθέμενη διευκόλυνση που θα έφερναν.

Και το χειρότερο, η κυβέρνηση με τις επιλογές της άφησε ανοιχτή την πόρτα στον αφελληνισμό του εθνικού μας πλούτου.

Από την υγεία και την παιδεία, την ασφάλιση, μέχρι τις κατοικίες, τη γη, τον ήλιο, τους ανέμους, τη γεωθερμία, τις τράπεζες. Ακόμη και το νερό επιχείρησε να ιδιωτικοποιήσει λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές και δώσαμε μάχη να το σώσουμε.

Όλα κατατίθενται στο βωμό μιας υποτιθέμενης ανάπτυξης, που στηρίζεται σε πήλινα πόδια και υπονομεύει το μέλλον μας.

Και να κλείσω με τους δύο τομείς που υποτίθεται ότι, θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό και τη δυνατότητα της χώρας να μεταβεί με ασφάλεια και σιγουριά σε μια βιώσιμη οικονομία, σε μια βιώσιμη κοινωνία, δίκαιη και συμμετοχική.

Πράσινη μετάβαση και ψηφιακή σύγκληση.

Σε ό,τι αφορά το πρώτο, την πράσινη μετάβαση, βρισκόμαστε σε σημείο οπισθοχώρησης, με τον κίνδυνο να χαθεί αυτή η μάχη υπαρκτό, αν δεν αλλάξουμε πορεία και αν δεν υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ενέργειας (IEA) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και ζητά από την Ελλάδα να διασφαλίσει τη μετάβασή μας στην πράσινη οικονομία με όρους δημοκρατίας, συμμετοχής και δικαιοσύνης.

Είναι ζήτημα υπαρξιακό για τη χώρα, να βάλουμε φρένο στις επιλογές της κυβέρνησης της ΝΔ, που έχει πάρει θέση υπέρ των λίγων ισχυρών οικονομικών συμφερόντων και κατεστημένων, κάτι που επίσης αναφέρει στην Έκθεση της ο IEA […]

Τίποτα όμως δεν θα έχει μόνιμο αποτέλεσμα και δεν θα οδηγήσει σε μια βιώσιμη οικονομία και βιώσιμη κοινωνία, αν δεν προχωρήσουμε χωρίς καθυστέρηση – γιατί ήδη είναι αργά – στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση που αποτελεί και την κύρια στόχευση παγκοσμίως. Αλλά όμως, πρέπει να γίνει με δημοκρατικό, συμμετοχικό και δίκαιο πρόσημο, δηλαδή, με κοινωνικό πρόσημο, που να προασπίζεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την προστασία του περιβάλλοντος.

Αυτός ο μείζον στόχος, είναι στόχος οικονομικός, είναι και στόχος δημοκρατικού πολιτισμού και μαζί, είναι η βιώσιμη απάντηση στο λεγόμενο Ελληνικό πρόβλημα.

257 – – ΜΕΡΑ25

provide an attachment id!

η βιομάζα δεύτερης γενεάς (τροφικά υπολείμματα, κλαδέματα, γεωργικά υπολείμματα, αγροτοβιομηχανικά απόβλητα και παραπροϊόντα) αποτελεί μία πολύ σημαντική ΑΠΕ η οποία στη χώρα μας αξιοποιείται ελάχιστα. Πρέπει να δοθούν φορολογικά κίνητρα στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα για υποκατάσταση των ορυκτών πόρων από βιομάζα.

259 – Α.Θωμαΐδης – ΝΔ

provide an attachment id!

[…] Η Νέα Δημοκρατία αναγνωρίζει απολύτως την σπουδαία σημασία για τον τομέα της ενέργειας τόσο του ηλιακού φωτός όσο και των υπολοίπων ανανεώσιμων πηγών, οι οποίες αποτελούν ένα από τα βασικότερα συστατικά της ενεργειακής μετάβασης.

Η επιτάχυνση μάλιστα της μετάβαση αυτής κρίνεται απαραίτητη λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων και της διεθνούς ενεργειακής κρίσης, που συντάραξε ενεργειακά τα τελευταία έτη την Ευρώπη, επηρεάζοντας αναπόφευκτα και την Ελλάδα.

Η χώρα μας βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση, διαθέτοντας πολλές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που δύναται να διαχειριστεί αυτόνομα, παράγοντας οικονομική και καθαρή ενέργεια, χωρίς ενεργειακές εξαρτήσεις από τρίτους. Αναμφίβολα, το πλεονέκτημα αυτό αξιοποίησε τα τελευταία χρόνια η Κυβέρνηση της ΝΔ, η οποία εφαρμόζοντας σημαντικές πολιτικές για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, αποτελεί ήδη διεθνώς παράδειγμα προς μίμηση. Η εξαιρετικά επιτυχημένη ενεργειακή πολιτική της Κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη ειδικότερα στον τομέα των ΑΠΕ χάρισε στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια ενέργεια, προερχόμενη και από την αξιοποίηση πηγών που δεσμεύουν το ηλιακό φως.

Η πολιτική της ελληνικής Κυβέρνησης στηρίχτηκε σε προτάσεις που έγιναν πράξη και πέτυχαν χωρίς καμιά αμφιβολία μια πρωτόγνωρη έκρηξη του κλάδου των ΑΠΕ στην χωρά μας.

Το 2022 στη χωρά μας, η ενέργεια που παρήχθη από συμβατικά ΑΠΕ και υδροηλεκτρικά ξεπέρασε την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα, ενώ αιολικά και φωτοβολταϊκά κάλυψαν συνολικά περίπου το 40% της ζήτησης. Επιπλέον σε ευρωπαϊκό επίπεδο βρεθήκαμε στη δεύτερη θέση σε παράγωγη ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκά με 12,6%. Κυρίως όμως οφείλουμε να είμαστε περήφανοι διότι τον Οκτώβριο του 2022 το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας στηρίχθηκε αποκλειστικά σε ανανεώσιμες πηγές για πέντε ώρες, γεγονός που πρέπει να μας δημιουργεί αισιοδοξία για όσα μπορούν στο μέλλον να επιτευχθούν. Το προηγούμενο λοιπόν έτος η Ελλάδα ξεπέρασε το φράγμα των 10 GW εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ, συνδέοντας 1.6 GW σε ένα μόλις χρόνο.

Τα νούμερα αυτά, που αποδεικνύουν ότι η Ελλάδα πρωτοπορεί στον τομέα των ΑΠΕ, αποτέλεσαν επιτεύγματα σκληρής και επιμονής δουλειάς, η οποία στηρίχτηκε σε ιδέες, πολιτικές και αρχές για τη προστασία του περιβάλλοντος, την αειφόρα αλλά και τον σεβασμό των πιο ευάλωτων. Μέσα επίτευξης της αλλαγής αυτής αποτέλεσαν μεταξύ άλλων η απλοποίηση μειοδοτικών διαδικασιών, η ανανέωση του σχήματος στήριξης μέσω διαγωνισμών, η ψηφιοποίηση των διαδικασιών, οι επενδύσεις στα δίκτυα Μεταφοράς και Διανομής και ο ανορθολογισμός στην κατανομή του ηλεκτρικού χώρου.

Περαιτέρω, στο πλαίσιο της εξοικονόμησης ενέργειας πρέπει να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στην έμφαση που η Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει δώσει στα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, αφού είναι γεγονός ότι το 50% του Πράσινου Πυλώνα του Ταμείου Ανάκαμψης έχει διατεθεί στις δράσεις αυτές. Προγράμματα κτιριακής αναβάθμισης και εξοικονόμησης ενέργειας για κατοικίες («ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΤ’ΟΙΚΟΝ») και δημόσια κτίρια («ΗΛΕΚΤΡΑ»), δέσμη μέτρων εξοικονόμηση ενέργειας για επιχειρήσεις του τουρισμού, του τριτογενούς τομέα και της βιομηχανίας («ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΕΠΙΧΕΙΡΩ»), προγράμματα αντικατάστασης ενεργοβόρων συσκευών και αγοράς ηλιακών θερμοσιφώνων («ΑΛΛΑΖΩ ΣΥΣΚΕΥΗ»), πρόγραμμα οικιακών φωτοβολταϊκών («ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ») διαμορφώνουν ένα πλήρες πλαίσιο για την πιο ορθολογική, αποδοτική και έξυπνη χρήση ενέργειας από ιδιώτες, επιχειρήσεις και τον δημόσιο τομέα.

Τα πολλά και σημαντικά που η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας πετυχε -παρά τις αλλεπάλληλες διεθνείς υγειονομικές και ενεργειακές κρίσεις- σε σύντομο χρονικό διάστημα με σκληρή δουλεία και με πιστή σε αρχές και άξιες, αποτελούν τη πρόγευση όσων πρόκειται να ακολουθήσουν τα επόμενα χρόνια. Η Νέα Δημοκρατία με ιδιαίτερο σεβασμό στους πολίτες και επίγνωση του διεθνούς ενεργειακού γίγνεσθαι δίδει στο πρόγραμμα της ιδιαίτερη έμφαση στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση.
Χωρίς αμφιβολία, είμαστε σε πολύ κάλο δρόμο αναφορικά με την ενεργειακή μετάβαση. Πρέπει ακόμα να γίνουν αρκετά, που όμως η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας πραγματικά μπορεί να πετύχει τα επόμενα χρόνια με σκληρή και επίμονη δουλεία.

Τέλος, όπως είπε ο σπουδαιότερος ποιητής της Βικτωριανής Αγγλίας Alfred Tennyson, ΄΄Ο Θεός κι ο ήλιος αντάμωσαν στο φως΄΄.

Αυτή την πηγή ενέργειας που προέρχεται από τον ήλιο της Ελλάδας, καθώς και από τις υπόλοιπες ΑΠΕ, μπορούμε να αξιοποιήσουμε στο έπακρον για να επιτύχουμε την ιδιαίτερα σημαντική ενεργειακή μετάβαση της Ελλάδας, πάντα με σεβασμό στη κοινωνία, στο περιβάλλον και στην ενεργειακή ασφάλεια της χωράς.

262 – N.Mπακογιάννη – ΝΔ

provide an attachment id!

[…] Για την επόμενη τετραετία προτεραιότητα
έχουν η ολοκλήρωση του δρόμου Κριός Ελαφονήσι η επέκταση του δικτύου ύδρευσης
αλλά και αποχέτευσης οι ασφαλτοστρώσεις αγροτικών δρόμων και η εγκατάσταση νέων
μονάδων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους […]

263 – Κ.Παπασταύρου – ΚΚΕ

provide an attachment id!

[…] Η επόμενη κυβέρνηση θα συνεχίσει την πολιτική αλλαγής χρήσεων
της γης με στόχο την ενίσχυση των επενδύσεων σε φωτοβολτα
ϊκά και αιολικά πάρκα […]

273 – Γ.Κοτρωνιάς – ΝΔ

provide an attachment id!

[…] Την ενεργειακή κρίση και το δημογραφικό πρόβλημα. Στο πλαίσιο αυτό, παρουσίασε τις πρωτοβουλίες που έχει λάβει σε τοπικό επίπεδο σχετικά με την ανάγκη στροφής στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μέσα από την έμπνευσή του και εφαρμογή του προγράμματος «Εξοικονομώ», τη δημιουργία του Μεγάρου της ΔΕΥΑΛ – του πρώτου Δημόσιου βιοκλιματικού κτιρίου στην Ελλάδα, τη δημιουργία ποδηλατοδρόμων και τη διοργάνωση Συνεδρίου για τις ενεργειακές κοινότητες. […]

256 – Σ.Φάμελλος – ΣΥΡΙΖΑ

provide an attachment id!

Η πρόκληση της μετάβασης σε μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου το αργότερο έως το 2050 προϋποθέτει την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και της κοινωνικής λειτουργίας. Δυστυχώς αυτή η αναγκαία και βαθιά μεταρρύθμιση κρύβεται πολύ συχνά πίσω από πολιτικές και οικονομικές προτεραιότητες και την επικοινωνιακή διαχείριση του κρίσιμου ζητήματος της κλιματικής κρίσης.
Σε κάθε περίπτωση, η μετάβαση συνδέεται με την ανάπτυξη και ταχύτατη διείσδυση νέων τεχνολογιών σε πληθώρα τομέων που αφορούν πρωτίστως την παραγωγή και τη χρήση ενέργειας.
Στο πλαίσιο αυτό η χώρα μας μπορεί και οφείλει να διεκδικεί υψηλή θέση στον παγκόσμιο και ευρωπαϊκό χάρτη σε ό,τι αφορά όχι μόνο την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων αλλά και τη δημιουργία της αντίστοιχης παραγωγικής βάσης.

Ήδη στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά πετυχημένα παραδείγματα ωρίμανσης καινοτόμων τεχνολογιών και στον τομέα της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, όπως π.χ. τα εύκαμπτα αγροβολταϊκά, αλλά και στην κυκλική οικονομία, η οποία αποτελεί βασικό στοιχείο της πράσινης μετάβασης. Η ένταξη νέων τεχνολογιών στην παραγωγική βάση, η δημιουργία νέων πράσινων αλυσίδων αξίας και η ενθάρρυνση της καινοτομίας σε όλα τα επίπεδα, με έμφαση στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, αποτελούν βασικά στοιχεία της παραγωγικής ανασυγκρότησης που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στο πρόγραμμά του για τη νέα προοδευτική κυβέρνηση της χώρας, ενταγμένα στον ευρύτερο στόχο της αλλαγής του παραγωγικού και καταναλωτικού προτύπου.

Ο παραγωγικός μετασχηματισμός και η ανασυγκρότηση της χώρας απαιτούν δικαιοσύνη και κανόνες μέσα.

Και εδώ, η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα τεράστιο έλλειμμα: ακόμα και η διείσδυση ώριμων τεχνολογιών πραγματοποιείται τα τελευταία τέσσερα χρόνια με τρόπο που εξυπηρετεί τα συμφέροντα λίγων εταιρειών, οι οποίες αποκτούν και το αντίστοιχο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, ενώ η πλειονότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων απλά επωμίζεται το αντίστοιχο κόστος, χωρίς να βλέπει ορατό και άμεσο όφελος από την πράσινη μετάβαση.

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί ίσως η παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας όπου, τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι πολιτικές επιλογές ευνόησαν καθαρά τα μεγάλα έργα σε βάρος των μικρότερων και της αυτοπαραγωγής/ αυτοκατανάλωσης, καθώς και την άναρχη ανάπτυξη χωρίς κανόνες και σχεδιασμό, αλλά με εξυπηρέτηση συμφερόντων.
Η δήθεν απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας οδήγησε σε συσσώρευση αδειών οι οποίες και υπερβαίνουν κατά πολύ τις ανάγκες της χώρας και συγκρούονται με το πρόβλημα έλλειψης ηλεκτρικού χώρου.

Η καθυστέρηση στην εκπόνηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για της ΑΠΕ και στην ολοκλήρωση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών για τις περιοχές προστασίας της φύσης οδηγεί στην άναρχη χωροθέτηση πληθώρας νέων έργων. Δημιουργούνται επίσης συγκρούσεις και αντιθέσεις με τις τοπικές κοινωνίες, που από τη μια βλέπουν λίγα μεγάλα έργα να καταλαμβάνουν το χώρο άλλων τοπικών παραγωγικών δραστηριοτήτων και από την άλλη δεν μπορούν οι ίδιες να έχουν άμεσο όφελος από την πράσινη μετάβαση αφού, ο θεσμός των ενεργειακών κοινοτήτων έχει αποδυναμωθεί από τις πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία (Green Tank, Νοέμβριος 2022), το 49% των αιτήσεων ενεργειακών κοινοτήτων για τη χορήγηση όρων σύνδεσης απορρίπτεται από το ΔΕΔΔΗΕ λόγω έλλειψης ηλεκτρικού χώρου, ο οποίος έχει κατανεμηθεί με Υπουργική Απόφαση και με πλήρη αδιαφάνεια και κριτήρια.
Τέσσερα χρόνια δεν υπήρξε καμία συντεταγμένη πολιτική για την προώθηση των φωτοβολταϊκών στέγης, κάτι που θυμήθηκε η κυβέρνηση προεκλογικά, ενώ αντίθετα, στα παλαιά έργα επιβλήθηκε έκτακτη εισφορά προκειμένου να διασωθεί ο Ειδικός Λογαριασμός των ΑΠΕ που αντιμετώπισε ξανά έλλειμμα το 2020, μετά την προηγούμενη χρεοκοπία του το 2014.

Ανάλογα παραδείγματα υπάρχουν και σε πολλούς άλλους τομείς: στα θαλάσσια αιολικά, όπου προωθούνται φωτογραφικές ρυθμίσεις χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, στην αποθήκευση ενέργειας όπου έχουμε σημαντική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του ρυθμιστικού πλαισίου παρότι η χώρα μας θα μπορούσε να αναπτύξει τεχνολογία και παραγωγική βάση στην ανακύκλωση μπαταριών.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στο πρόγραμμά του για την πράσινη μετάβαση επενδύει στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, με έμφαση στην πρόσβαση σε νέες τεχνολογίες από τις ΑΠΕ, μέχρι την ηλεκτροκίνηση και την εξοικονόμηση ενέργειας. Ιδιαίτερα όμως σε ό,τι αφορά τις ΑΠΕ, θα επιδιώξουμε το 50% των νέων αδειών να δίνονται σε ενεργειακές κοινότητες και σε έργα αυτοπαραγωγής και αυτοκατανάλωσης, ενώ νέα εργαλεία θα ενεργοποιηθούν και για την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα προκειμένου να διευκολυνθεί και να επιταχυνθεί ο πράσινος μετασχηματισμός.

Η πράσινη μετάβαση δεν μπορεί να εξακολουθήσει να αποτελεί ευκαιρία μόνο για τους λίγους: η χώρα μας έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που να ωφελούν το σύνολο της κοινωνίας.

260 – Χ.Μέγας – ΠΑΣΟΚ

provide an attachment id!

[…] Αυτό είναι το Σχέδιο για την Άρτα της επόμενης γενιάς. Με τις Γεωθερμία στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την άρδευση με φυσική ροή, τον εξαγωγικό προσανατολισμό των προϊόντων μας, την αστική αναβάθμιση της πόλης, την αισθητική ανάπτυξη του παρόχθιου μετώπου […]